Khi tìm hiểu về hội họa nước ta, nhất là về nền mỹ thuật tối tân, chúng ta thường nghe đến nhóm tứ kiệt “Nhất Trí, nhì Vân, tam Lân, tứ Cẩn” hay nhóm tứ trụ thế hệ thứ hai gồm có “Nghiêm – Liên – Sáng – Phái”. Họ là ai? Đâu là những họa sĩ nổi tiếng Việt Nam?? Bài viết này sẽ cho bạn biết thêm về các danh họa của đất nước ta, những người mà tên tuổi của họ vang đến tầm quốc tế.
Table of Contents
Nguyễn Gia Trí (1908 – 1993)
Được mệnh danh là “cha đẻ những bức tranh sơn mài tân thời của Việt Nam”, Nguyễn Gia Trí là cây đại thụ lớn nhất của nền mỹ thuật hiện đại của Việt Nam (nhất Trí). Ông là người đi đầu trong việc chuyển những bức tranh sơn mài từ trang trí thành những tuyệt phẩm nghệ thuật.
Gia Trí đã để lại một vẻ đẹp sơn mài lộng lẫy tôn giáo, cổ điển, bởi ông là người duy nhất đã khám phá ra linh hồn của sơn mài truyền thống, khiến nó không còn tầm thường nữa mà đài các, quí phái. Vẻ đẹp thiếu nữ trong tranh ông được diễn tả tài hoa là hiện thân của khát vọng tự do, mộng mơ. Tuy chưa được công nhận là Bảo vật đất nước nhưng toàn bộ các tác phẩm của ông dường như đã được ngầm coi là bảo vật và bị cấm đem khỏi lãnh thổ nước ta.
Tác phẩm “Vườn Xuân Trung Nam Bắc” đã có được nhiều kỷ lục: kích thước khổng lồ nhất, phối hợp nhiều chất liệu truyền thống và được nhà nước mua với giá cao nhất (100.000 USD, tương đương 600 triệu đồng Việt Nam thời điểm đó). đó là tác phẩm được ghép từ 9 mảnh ván làm vóc, được họa sĩ Nguyễn Gia Trí sáng tác trong gần 20 năm cũng như tác phẩm cuối cùng của ông.
Tô Ngọc Vân
Họa sĩ nổi tiếng nhất đất nước ta, Tô Ngọc Vân (1908 – 1954) được đánh giá là người có công đầu trong việc dùng chất liệu sơn dầu ở đất nước ta. Ông tốt nghiệp khóa 2 trường Cao đẳng Mỹ thuật Đông Dương năm 1954 và dành nhiều thời gian cho việc nghiên cứu việc sự dụng chất liệu sơn dầu. Tác phẩm được biết đến nhiều nhất của ông là kiệt tác “Thiếu nữ bên hoa huệ” và “Hai thiếu nữ và em bé”. Đáng tiếc là kiệt tác “Thiếu nữ bên hoa huệ” giờ bị lưu lạc không hề biết ở đâu. Còn “Hai thiếu nữ và em bé” đã chính thức được xác nhận là Bảo vật đất nước năm 2013, hiện kiệt tác hội họa này đang được trưng bày tại Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam.
Nguyễn Tường Lân (1906-1946)
Ông là một trong bộ tứ họa sĩ nổi tiếng thời kỳ đầu của nền mỹ thuật Việt Nam: “Nhất Trí, nhì Vân, tam Lân, tứ Cẩn”. Vì chiến tranh, không còn nhiều thông tin và tư liệu về Nguyễn Tường Lân, tranh của ông còn sót lại cũng còn rất ít. Ông được xem là một trong số ít các họa sĩ đương thời có khả năng đưa các màu nguyên chất vào một sự hài hòa mang tính hư cấu, tượng trưng, giản dị và nhã nhặn, kể cả đối với tranh lụa. Ngay từ thập niên 1940, bằng nhịp điệu phóng khoáng của những vệt bút lớn chạy trên sơ đồ trang trí, Nguyễn Tường Lân đã sớm phá cách để đi đến phong cách nghệ thuật trừu tượng hóa.
Ông học khóa 04 trường Cao đẳng Mỹ thuật Đông Dương. sau khi tốt nghiệp, ông mở xưởng vẽ tại Hà Nội. Ông thuần thục hầu hết các chất liệu từ sơn dầu, sơn mài, lụa cho tới khắc gỗ, bột màu…Mặc dù sáng tác được nhiều tác phẩm nhưng số còn giữ lại được chỉ đếm trên đầu ngón tay. Có lẽ cũng chính vì vậy mà hình ảnh mà chỗ đứng của ông trong bộ tứ khá mờ nhạt, mong manh dù rằng ông là một họa sĩ kỳ tài của đất nước ta.
Nguyễn Tường Lân
Họa sĩ nổi tiếng nhất đất nước ta, Nguyễn Tường Lân (1906 – 1946), là danh họa nằm trong bộ tứ thứ nhất của hội họa nước ta nhưng ít được biết tới nhất. Ông học khóa 04 trường Cao đẳng Mỹ thuật Đông Dương. Một khi tốt nghiệp, ông mở xưởng vẽ tại Hà Nội.
Ông thuần thục hầu hết các chất liệu từ sơn dầu, sơn mài, lụa cho tới khắc gỗ, bột màu…Mặc dù sáng tác được nhiều tác phẩm tuy nhiên số còn giữ lại được chỉ đếm trên đầu ngón tay. Có lẽ cũng chính thế nên mà hình ảnh mà chỗ đứng của ông trong bộ tứ khá mờ nhạt, mong manh dù rằng ông là một họa sĩ kỳ tài của nước ta.
Trần Văn Cẩn
Trần Văn Cẩn ( 1910 – 1994) là họa sĩ nổi tiếng nhất đất nước ta có tác phẩm “Em Thúy” được xác nhận là Bảo vật quốc gia. Ông tốt nghiệp khóa VI trường Cao đẳng Mỹ thuật Đông Dương và từng giữ cương vị Tổng Thư ký Hội Mỹ Thuật đất nước ta. Ông là người có công lớn trong việc xây dựng phong trào và xây dựng phương hướng của mỹ thuật Việt Nam. không những có tác phẩm “Em Thúy”, danh họa Trần Văn Cẩn còn có rất nhiều tác phẩm được nhận xét cao và được công chúng biết tới rộng rãi như: Gội đầu, Gánh lúa, Tát nước đồng chiêm, Bộ đội xây dựng cầu….
Ông sinh ngày 20 tháng 10 năm 1922 tại xã Nam Trung, huyện Nam Đàn, tỉnh Nghệ An. Cha ông là cụ Phó bảng Nguyễn Tư Tái, đỗ cùng khoa thi với cụ Nguyễn Sinh Sắc. Ông học khóa XV Trường Cao đẳng Mỹ thuật Đông Dương (1941 – 1946).
Thời đi học, ông có bức tranh sơn dầu Người gác Văn Miếu giành được giải nhất tại Salon Unique năm 1944. Ông là họa sĩ nổi tiếng nước ta cuối cùng trong bộ tứ “Phái – Sáng – Liên – Nghiêm”. Cho đến những năm cuối đời khi đã ngoài 90, họa sĩ vẫn vẽ hàng ngày. Các tác phẩm như: Xuân Hồ Gươm (1957), Nông dân đấu tranh chống thuế (1960), Điệu múa cổ, Gióng (1990), Mười hai con giáp, Kim Vân Kiều…
Bùi Xuân Phái
Bùi Xuân Phái họa sĩ nổi tiếng nhất nước ta với tranh phố. Tranh phố của ông vừa cổ kính lại rất hiện thực, thể hiện rõ hồn cốt của phố cổ Hà Nội những thập niên 50, 60, 70. Các mảng màu trong tranh Phái thường có đường viền đậm nét, phố không chỉ trở thành chính nó mà còn gần hơn với con người, từ bề mặt đến cảnh quan đều có chiều sâu bên trong.
Ngoài phố cổ, ông còn vẽ các mảng đề tài khác, như: chèo, chân dung, nông thôn, khỏa thân, tĩnh vật… rất thành công. Nhiều tranh của Bùi Xuân Phái đã được giải thưởng trong các cuộc triển lãm toàn quốc và thủ đô. Các tác phẩm như: Phố cổ Hà Nội – Sơn dầu 1972, Hà Nội kháng chiến – Sơn dầu 1966, Xe bò trong phố cổ – Sơn dầu 1972…
Dương Bích Liên (1924-1988)
Dương Bích Liên không có ý dày công cất giữ những sáng tạo của mình. Khi chết, ông mong muốn được đốt hết những bức tranh đã vẽ. Tác phẩm của ông còn lại ngày hôm nay là hàng trăm bức tranh, trọng điểm là vì những người bạn quý mến ông và nâng niu cất giữ.
“Hào” là tác phẩm của Dương Bích Liên hiện nằm trong bộ sưu tập của ông Ngô Tấn Trọng Nghĩa, chủ của Gallery Apricot nổi tiếng phố Hàng Gai. Bức tranh lấy bối cảnh năm 1972, thời kỳ Mỹ ném bom ác liệt nhất xuống. Khi nhìn vào tác phẩm hội họa về chủ đề chiến tranh cách mạng này, người ta thấy được mô tả với tình trạng nội tâm của người nghệ sĩ, nó ảm đạm và lạnh lẽo đến rùng mình, những chiến sĩ như đang lầm lũi tiến vào đường hào hun hút dường như chấp nhận số phận.
Bức tranh đã phiêu lưu qua tay rất phần đông người (trong đó có cả nhà văn Nguyên Hồng, nhà văn Tô Hoài), cho đến khi được bán lại cho nhà buôn tranh Việt kiều ở Singapore là ông Hà Thúc Cần, với giá 15.000 USD. Cuối cùng, nó đã thuộc về ông chủ Gallery Apricot, tuy nhiên ông cũng không mách nhỏ giá mua bao nhiêu.
Kết
Các bức tranh của các họa sĩ kể trên đều thuộc hàng vô giá, hoặc là được trưng bày trong Bảo tàng Mỹ thuật đất nước ta, hoặc là đã được bán đấu giá với những cái giá rất cao mà các Họa sĩ nổi tiếng Việt Nam. Nếu như một ngày bạn bất ngờ tìm thấy một bức tranh thất lạc nào đó của các danh họa trên, chắc chắn bạn có thể có năng lực giàu lên rất nhanh đó!
Xem thêm: Điểm Qua Top 7 Video Có Lượt Xem Nhiều Nhất Youtube
Xuân Luật – Tổng Hợp, Chỉnh sửa
(Nguồn tham khảo: topplus, mythuatbui, 10hay)